Những thuận lợi của Việt Nam trong ngành đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết

Tác giả: Chris Freund, Người sáng lập và Tổng Giám Đốc, Mekong Capital

6/3/2018

———

Tại chi nhánh Wrap&Roll (một chuỗi nhà hàng ẩm thực Việt), một nhóm các bạn chuyên viên trẻ đang cùng nhau ăn trưa trong giờ nghỉ. Phương, một nhân viên ngân hàng 30 tuổi hiện đang làm việc trong cùng tòa nhà với nhà hàng này, nói rằng cô thường đến đây trong giờ nghỉ trưa kéo dài 1 giờ đồng hồ, và hay ăn ở ngoài hàng ba lần một tuần.

Tại Việt Nam, các mô hình kinh doanh ăn uống và bán lẻ hiện đang phát triển mạnh, dường như lúc nào cũng thấy khách ra vào nườm nượp. Theo nhận định của Ngân hàng Thế giới, mức chi tiêu cho tiêu dùng của người Việt tăng trưởng ở mức ổn định 7-8% kể từ năm 2010.

Với dân số hơn 90 triệu người, trong đó nhóm tuổi dưới 35 chiếm đến 60%, Việt Nam trở thành quốc gia có cơ cấu dân số trẻ thứ hai ở châu Á và được đánh giá là đang bước vào giai đoạn dân số vàng, thích hợp cho đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết. Quốc gia này hiện đang tích cực cải thiện cơ sở hạ tầng cũng như chủ động cải tổ nhiều ngành thuộc công thương nghiệp quốc doanh, khiến cho nhu cầu về các loại hình dịch vụ mới tăng cao, chẳng hạn như ngành bán lẻ hiện đại, logistics, giáo dục tư nhân và chăm sóc sức khỏe. Chúng tôi đã hoạt động tại Việt Nam hơn 16 năm và thị trường tiêu dùng luôn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi.

Bên cạnh cơ cấu dân số nhiều lợi thế, Việt Nam còn trở nên hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết vì những yếu tố sau:

Tăng mức chi tiêu cho tiêu dùng

Tầng lớp trung lưu có thu nhập khá ngày càng tăng chính là động lực thúc đẩy doanh thu bán lẻ ở Việt Nam đạt mức cao kỷ lục 130 tỉ đô-la vào năm 2017, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh vẫn là hai thị trường tiêu thụ sôi động nhất nước, thì sự phát triển của nền kinh tế công nghiệp cũng đang ngày càng khuấy động nhu cầu tiêu dùng ở các khu vực ngoại thành và tỉnh lẻ. Là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới, GDP của Việt Nam trong năm 2017 đã vượt qua mọi kỳ vọng khi tăng trưởng đến 6,81%, sau khi không đạt được chỉ tiêu trong năm 2016.

Các công ty thuộc danh mục đầu tư của Mekong Capital đã có được sự tăng trưởng nhất định và mở rộng mạng lưới trên toàn quốc. Các công ty mà chúng tôi đã thoái vốn gần đây như Thế giới di động (chuỗi cửa hàng bán lẻ theo xu hướng hiện đại) và Traphaco (hệ thống phân phối dược phẩm) đã phát triển vượt bậc và mang về tỷ suất lợi nhuận ấn tượng (đặc biệt là Thế giới di động khi chúng tôi thu về lợi nhuận gấp 57 lần so với số tiền đầu tư ban đầu). Danh mục đầu tư mà chúng tôi đang thực hiện trong hơn một năm qua cũng chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ và chuẩn bị cho những bước tiến nhanh hơn trong tương lai.

Vô vàn cơ hội đầu tư

Trong hơn 16 năm hoạt động, chúng tôi đã có 32 khoản đầu tư và 24 khoản thoái vốn hoàn toàn. Khối kinh tế tư nhân tại đất nước này mở ra rất nhiều cơ hội, từ ngành bán lẻ, chăm sóc sức khỏe đến logistics và giáo dục. Dữ liệu chính thức từ chính phủ cho thấy gần 19.000 doanh nghiệp mới đã được đăng ký trong hai tháng đầu năm 2018. Dẫu bóng ma chiến tranh hãy còn phủ bóng lên đất nước này, tinh thần khởi nghiệp tại đây vẫn luôn sục sôi. Sự phát triển của khối kinh tế hướng đến người tiêu dùng đã thu hút phần lớn những người trẻ. Đà tăng trưởng mạnh mẽ này của của các cá nhân và công ty khởi nghiệp cho phép nhà đầu tư tìm được những thương vụ mà họ có thể đóng góp giá trị của mình vào đó.

Một trong những tầm nhìn của Mekong Capital là tạo ra tỷ suất lợi nhuận gấp 5 lần cho mỗi khoản đầu tư. Chúng tôi chọn đầu tư vào các doanh nghiệp có triển vọng thuộc những thị trường bị phân mảnh, được dẫn dắt bởi đội ngũ quản lý giỏi cùng giá trị bổ sung của chúng tôi. Vẫn còn những mảng thuộc lĩnh vực tiêu dùng có độ phân mảnh cao nhưng đầy tiềm năng cần được phát huy.

Chúng tôi đã công bố ba khoản đầu tư mới trong hai năm qua và hy vọng tìm được nhiều hơn nữa những công ty thuộc sở hữu tư nhân có thể thực hiện tầm nhìn đột phá của họ và mang lại tỷ suất lợi nhuận dự kiến cho quỹ của chúng tôi.

Tăng cường tích hợp công nghệ

Chúng tôi tin rằng tất cả lĩnh vực tiêu dùng sẽ phát triển vào những năm tới, trong đó các công ty triển khai bán lẻ đa kênh sẽ phát triển mạnh mẽ nhất. Việt Nam đã và đang trải qua giai đoạn cực thịnh ở mảng khởi nghiệp công nghệ, nhưng những công ty có thể tích hợp nhuần nhuyễn kinh doanh online và trực tiếp sẽ hoạt động tốt hơn so với các công ty chỉ phát triển công nghệ thuần túy.

Khoản đầu tư thành công của chúng tôi vào Thế giới di động đã giúp công ty này vừa triển khai một hệ thống thương mại điện tử được vận hành triệt để, vừa mở rộng mạng lưới hàng nghìn cửa hàng truyền thống kinh doanh các mặt hàng gia dụng điện tử, thiết bị di động và các sản phẩm thuộc ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG). Các công ty hiện nằm trong danh mục đầu tư của quỹ Mekong Enterprise Fund III của chúng tôi cũng đang trải qua quá trình chuyển đổi số, một bước đệm giúp đưa họ đến với bước đột phá to lớn về sau.

Hỗ trợ Khối Kinh tế Tư nhân

Khối Kinh tế Tư nhân là động lực chính cho sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và những năm gần đây, chính phủ cũng đang ra sức thúc đẩy khu vực này. Trong bối cảnh một số quy định đầu tư được nới lỏng, ở một vài ngành nghề, giới hạn sở hữu nước ngoài tối đa 49% đã được dỡ bỏ, các yêu cầu đầu tư đối với các lĩnh vực nhất định được thay đổi và một số biện pháp miễn thuế mới được áp dụng. Sự chậm trễ trong quá trình thực thi là không thể tránh khỏi, nhưng chúng tôi hoan nghênh những tiến bộ tích cực về chính sách này.

Một loạt kỷ lục được thiết lập bởi các nhà đầu tư

Mekong Capital là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết tại Việt Nam, với định hướng ngay từ khi sáng lập vào năm 2001 là trở thành công ty đầu tư vốn cổ phần tập trung vào Việt Nam. Vài năm sau đó, bắt đầu xuất hiện các công ty khác, chẳng hạn VinaCapital (đầu tư vào đa nhóm tài sản), Việt Nam Investment Group và PENM Partners (trước đây là BankInvest). Ngoài nhóm quỹ dành riêng cho Việt Nam mà chúng tôi là thành viên, Việt Nam cũng là điểm đến ưa thích của các công ty đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết toàn cầu và các công ty đầu tư vào tài sản thay thế như KKR, Warburg Pincus và TPG.

Lịch sử đầu tư của Mekong Capital

Trong suốt hơn 16 năm đầu tư, chúng tôi đã có 5 năm liên tiếp (2013-2018) nhận được Giải thưởng của tạp chí Private Equity International vì thành tựu về đóng góp trong Cải tiến Hoạt động Kinh doanh của năm, Mô hình Vận hành Xuất sắc và Công ty của Năm tại Thị trường Mới nổi.

Quỹ Mekong Enterprise Fund II với khoản đầu tư vào Thế giới di động được xếp hạng là quỹ hoạt động hiệu quả nhất trong số các quỹ Việt Nam vào năm 2017, theo công ty nghiên cứu thị trường Preqin.

Tự hào về bề dày thành tích tự tay xây dựng nên, chúng tôi cho rằng việc bổ sung giá trị của mình vào những công ty được đầu tư vốn là hướng tiếp cận mang tính nền móng. Đối với chúng tôi, việc tạo ra giá trị không chỉ là đầu tư về tiền bạc, hay mang đến cho các công ty thuộc danh mục đầu tư cơ hội tiếp xúc với mạng lưới gồm các nhà đầu tư và doanh nghiệp khác, mà chủ yếu là giúp họ tạo ra tầm nhìn đột phá và đặt ra các cột mốc quan trọng để thực hiện mục tiêu của mình bằng cách tận dụng tất cả thành tố trong mô hình Đầu tư lấy Tầm nhìn làm Định hướng của chúng tôi.

Mô hình này (chi tiết sẽ được chúng tôi giải thích trong các bài viết tiếp theo) giúp chúng tôi hướng tới việc thiết lập một tiêu chuẩn mới trong lĩnh vực đầu tư vốn cổ phần chưa niêm yết – tầm nhìn đột phá của riêng chúng tôi về việc liên tục tạo ra lợi nhuận gấp hơn 5 lần vốn đầu tư.

Vui lòng nhấn vào nút dưới đây để đăng ký nhận bản tin quý của Mekong Capital.

Mekong Capital đầu tư vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng và đóng góp giá trị gia tăng cho doanh nghiệp theo mô hình Đầu tư Lấy Tầm nhìn làm Định hướng. Các công ty nhận đầu tư thường nằm trong số các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam.

Đầu năm 2022, người sáng lập Mekong Capital, Chris Freund, đã xuất bản cuốn “Chuyện Lẩu Cua”, một câu chuyện về một đàn cua bị bắt bỏ vào nồi nước sôi. Thoạt nhìn, “Chuyện Lẩu Cua” trông như một quyển truyện tranh thiếu nhi với trang bìa đầy màu sắc và nét vẽ giàu tính biểu cảm theo phong cách hoạt hình. Nhưng càng về sau, độc giả dễ dàng nhận thấy rằng câu chuyện hàm chứa một thông điệp quan trọng cho các doanh nghiệp về chuyển hóa, năng lực lãnh đạo và việc tập trung vào một tầm nhìn rõ ràng.

Sách đang có bán tại Tiki (bìa cứng): bit.ly/38baF8a

Theo dõi chúng tôi trên LinkedIn: