Tiên phong trong phương pháp chuyển hóa

Mekong Capital từng là nhà Đầu tư Tư nhân theo cách giống như các nhà đầu tư khác.

Trong giai đoạn đầu từ 2001 đến 2007, chúng tôi đã cố gắng tạo giá trị thông qua chia sẻ rất nhiều ý tưởng cũng như mang đến các giải pháp mà chúng tôi cho là sẽ giúp ích cho các công ty trong danh mục đầu tư. Vì vậy, chúng tôi áp dụng các phương pháp tạo giá trị tốt nhất trong cải thiện hiệu suất vận hành như Six Sigma, Lean Manufacturing cùng các chương trình quản trị tài chính, tuyển dụng, cố vấn quản trị vận hành.

Chúng tôi cũng đưa ra ý kiến tư vấn trong cuộc họp Hội đồng quản trị, thậm chí mời các chuyên gia về Six Sigma và Lean Manufacturing trình bày về mức độ cải thiện hiệu suất vận hành cho các đơn vị đầu tư, nhưng hiệu quả đều không có gì đột phá. Ý tưởng của chúng tôi dù có tuyệt vời đến đâu, trên thực tế, chúng tôi đã không tạo ra tác động nào đáng kể, các công ty hầu như không áp dụng hoặc nếu có thì cũng không thu về kết quả như kỳ vọng.

Và nhận ra phương pháp đó không mang lại thành quả gì.

Tháng 12 năm 2007, Mekong bắt đầu một hành trình chuyển hóa triệt để, khởi nguồn từ chính đội ngũ của chúng tôi, từ văn hóa doanh nghiệp cho đến cách chúng tôi tạo ra giá trị, cách chúng tôi nhìn nhận vấn đề. Và chúng tôi đã khám phá ra rằng cách tạo ra giá trị hiệu quả chính là dựa trên sự chuyển hóa nội tại. Chúng tôi gọi đó là “phương pháp chuyển hóa”, trong đó dựa trên nền tảng hiểu được chúng ta là ai, những vấn đề ta đang phải đối mặt, trong công việc, trong đầu tư, chứ không phải tập trung vào kiến thức rồi đưa ra giải pháp hay ý tưởng.

Tầm nhìn là yếu tố quyết định.

Chúng tôi tin tưởng rằng hầu hết những gì xảy ra trong thực tế đều có bối cảnh, được hình thành từ ngôn ngữ, việc trao đổi và biểu đạt. Nói cách khác, bối cảnh mang tính quyết định. Chúng tôi xem bản thân là người tạo ra bối cảnh, là người đưa ra góc nhìn mới về vấn đề mà chúng tôi quan tâm.

“Trong lĩnh vực Đầu tư Tư nhân, quan hệ đối tác của chúng tôi với mỗi công ty đều bắt đầu từ tầm nhìn chung của chúng tôi về tương lai của công ty đó – đó là lời cam kết toàn tâm toàn ý chứ không chỉ là một lời tuyên bố truyền cảm hứng.”

Do đó, với cam kết chung tay để các công ty đối tác đạt được tầm nhìn, chúng tôi xác định vai trò tác động của mình chỉ ở mức thúc đẩy các đối tác tự hình thành lăng kính của riêng họ, từ đó tự hành động để để tạo hiệu quả đột phá và hiện thực hóa tầm nhìn.

Mô hình đầu tư được minh chứng mang lại kết quả đột phá.

Năm 2009, chúng tôi phát triển mô hình có tên là “Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng” (Vision Driven Investing – VDI), một mô hình được đánh giá, phân tích, tinh chỉnh định kỳ ít nhất ba tháng một lần, nhưng thực tế quá trình này diễn ra thường xuyên hơn nhằm mang đến mô hình tối ưu nhất. Đây là mô hình được đúc kết dựa trên những thành công, thất bại và thiếu sót trong 42 mục đầu tư kể từ năm 2001 đến nay.

“Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng” được phát triển theo phương pháp chuyển hóa, tức là dựa trên bối cảnh, không phải nhận thức. Chúng tôi giúp các đối tác nhìn ra bối cảnh mới, từ đó có những hành động mang lại kết quả đột phá. Mô hình bao gồm 15 phạm trù và có thể coi đây như bộ kim chỉ nam để soi chiếu.

Từ 15 khía cạnh này, công ty sẽ có cái nhìn rõ nét và hoàn chỉnh về những hành động cần làm để hiện thực hóa tầm nhìn và thực hiện những chuyển hóa cần thiết. Bản thân mô hình KHÔNG PHẢI là câu trả lời hay giải pháp, cũng không thể áp đặt cho các công ty trong danh mục. Đó chỉ là không gian để các công ty khám phá và định hình lại cho mình hành trình đạt được tầm nhìn.

Tiêu chuẩn đầu tư.

Đầu tư chỉ tập trung vào ngành tiêu dùng

Trong giai đoạn đầu từ năm 2001 đến năm 2005, chúng tôi không đặt trọng tâm vào một lĩnh vực cụ thể nào, mặc dù đầu tư vào sản xuất hướng đến xuất khẩu chiếm tỉ trọng lớn, nhưng chúng tôi không thu được hiệu quả như mong đợi. Chúng tôi là nhà đầu tư tư nhân duy nhất đầu tư vào Việt Nam vào thời điểm đó nhưng đã không thể tận dụng lợi thế tiên phong này do các khoản đầu tư thiếu cân nhắc.

Năm 2006, với khoản đầu tư vào ICP (công ty chuyên sản xuất sản phẩm chăm sóc cá nhân với thương hiệu X-Men), chúng tôi bắt đầu đặt chân vào ngành tiêu dùng. Đồng thời chúng tôi cũng thử nghiệm với các lĩnh vực khác như bất động sản, phần mềm, v.v. Vào khoảng năm 2009, khi nhận thấy đầu tư vào lĩnh vực tiêu dùng cho hiệu quả cao nhất, chúng tôi quyết định tập trung hoàn toàn vào các lĩnh vực hướng đến người tiêu dùng như bán lẻ, nhà hàng, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, dược phẩm, FMCG, tài chính tiêu dùng và logistics.

Chúng tôi đầu tư vào doanh nghiệp chuyên môn hóa kinh doanh

Trước đây, chúng tôi từng đầu tư vào các doanh nghiệp đa ngành nghề không cùng chức năng. Sau đó, nhận thấy rằng những công ty tập trung vào một lĩnh vực kinh doanh có xu hướng hoạt động tốt hơn và tăng trưởng nhanh hơn, chúng tôi chọn đầu tư vào các công ty tập trung phát triển một mô hình kinh doanh thay vì các công ty đa dạng hóa ngành nghề.

Chọn công ty của những người mang tinh thần khởi nghiệp đồng sáng lập

Trong thời kỳ đầu trước năm 2007, chúng tôi đầu tư rất nhiều vào các doanh nghiệp gia đình. Khi đó, chúng tôi đã gặp nhiều khó khăn trong việc hỗ trợ họ xây dựng văn hóa dựa trên hiệu suất và xây dựng năng lực đội ngũ quản lý. Nhưng cho đến khi thực hiện một số khoản đầu tư vào các công ty được đồng sáng lập và dẫn dắt bởi những người mang tinh thần khởi nghiệp, chúng tôi nhận thấy họ có xu hướng cởi mở hơn khi chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp.

Có thể lấy dẫn chứng hai khoản đầu tư thành công nhất trong quỹ MEF II, là Thế Giới Di Động Golden Gate, cả hai công ty đều được đồng sáng lập bởi những người mang tinh thần khởi nghiệp. Do đó, chúng tôi thường đầu tư vào các công ty có các đồng sáng lập thay vì các doanh nghiệp gia đình hay công ty nhà nước như trước đây.

Tìm kiếm những nhà lãnh đạo sẵn sàng thay đổi

Sau những thất bại và thành công, chúng tôi rút ra bài học rằng mọi thứ đều có giá trị và những đột phá quan trọng chúng tôi có được là nhờ tư duy cởi mở và sẵn sàng thay đổi. Vì vậy, đây cũng là một đặc điểm mà chúng tôi tìm kiếm khi lựa chọn đối tác. Chúng tôi không nhắm đến những công ty cho rằng họ đã có đủ hiểu biết – vì như vậy, họ sẽ không muốn đón nhận nhiều cơ hội để khám phá ra điều mới mẻ và chuyển đổi. Thay vào đó, chúng tôi tìm kiếm các công ty thực sự có tầm nhìn lớn cho tương lai, hào hứng với những khả năng mới để đạt được tầm nhìn đó và sẵn sàng xây dựng đội ngũ, cũng như không ngại thay đổi để hiện thực hóa tầm nhìn.

Đầu tư chỉ tập trung vào ngành tiêu dùng

Trong giai đoạn đầu từ năm 2001 đến năm 2005, chúng tôi không đặt trọng tâm vào một lĩnh vực cụ thể nào, mặc dù đầu tư vào sản xuất hướng đến xuất khẩu chiếm tỉ trọng lớn, nhưng chúng tôi không thu được hiệu quả như mong đợi. Chúng tôi là nhà đầu tư tư nhân duy nhất đầu tư vào Việt Nam vào thời điểm đó nhưng đã không thể tận dụng lợi thế tiên phong này do các khoản đầu tư thiếu cân nhắc.

Năm 2006, với khoản đầu tư vào ICP (công ty chuyên sản xuất sản phẩm chăm sóc cá nhân với thương hiệu X-Men), chúng tôi bắt đầu đặt chân vào ngành tiêu dùng. Đồng thời chúng tôi cũng thử nghiệm với các lĩnh vực khác như bất động sản, phần mềm, v.v. Vào khoảng năm 2009, khi nhận thấy đầu tư vào lĩnh vực tiêu dùng cho hiệu quả cao nhất, chúng tôi quyết định tập trung hoàn toàn vào các lĩnh vực hướng đến người tiêu dùng như bán lẻ, nhà hàng, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, dược phẩm, FMCG, tài chính tiêu dùng và logistics.

Chúng tôi đầu tư vào doanh nghiệp chuyên môn hóa kinh doanh

Trước đây, chúng tôi từng đầu tư vào các doanh nghiệp đa ngành nghề không cùng chức năng. Sau đó, nhận thấy rằng những công ty tập trung vào một lĩnh vực kinh doanh có xu hướng hoạt động tốt hơn và tăng trưởng nhanh hơn, chúng tôi chọn đầu tư vào các công ty tập trung phát triển một mô hình kinh doanh thay vì các công ty đa dạng hóa ngành nghề.

Chọn công ty của những người mang tinh thần khởi nghiệp đồng sáng lập

Trong thời kỳ đầu trước năm 2007, chúng tôi đầu tư rất nhiều vào các doanh nghiệp gia đình. Khi đó, chúng tôi đã gặp nhiều khó khăn trong việc hỗ trợ họ xây dựng văn hóa dựa trên hiệu suất và xây dựng năng lực đội ngũ quản lý. Nhưng cho đến khi thực hiện một số khoản đầu tư vào các công ty được đồng sáng lập và dẫn dắt bởi những người mang tinh thần khởi nghiệp, chúng tôi nhận thấy họ có xu hướng cởi mở hơn khi chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp.

Có thể lấy dẫn chứng hai khoản đầu tư thành công nhất trong quỹ MEF II, là Thế Giới Di Động Golden Gate, cả hai công ty đều được đồng sáng lập bởi những người mang tinh thần khởi nghiệp. Do đó, chúng tôi thường đầu tư vào các công ty có các đồng sáng lập thay vì các doanh nghiệp gia đình hay công ty nhà nước như trước đây.

Tìm kiếm những nhà lãnh đạo sẵn sàng thay đổi

Sau những thất bại và thành công, chúng tôi rút ra bài học rằng mọi thứ đều có giá trị và những đột phá quan trọng chúng tôi có được là nhờ tư duy cởi mở và sẵn sàng thay đổi. Vì vậy, đây cũng là một đặc điểm mà chúng tôi tìm kiếm khi lựa chọn đối tác. Chúng tôi không nhắm đến những công ty cho rằng họ đã có đủ hiểu biết – vì như vậy, họ sẽ không muốn đón nhận nhiều cơ hội để khám phá ra điều mới mẻ và chuyển đổi. Thay vào đó, chúng tôi tìm kiếm các công ty thực sự có tầm nhìn lớn cho tương lai, hào hứng với những khả năng mới để đạt được tầm nhìn đó và sẵn sàng xây dựng đội ngũ, cũng như không ngại thay đổi để hiện thực hóa tầm nhìn.

Những lần thoái vốn thành công.

Mobile World - one of Mekong Capitals' successful exits

Từ khi thành lập vào năm 2001 cho đến giữa năm 2008, Mekong không có bất kỳ khoản thoái vốn nào. Một số nhà đầu tư nghi ngờ khả năng thoái vốn của chúng tôi. Trên thực tế, chúng tôi có gặp phải áp lực khi một số nhà đầu tư không hài lòng vì chúng tôi bỏ lỡ cơ hội thoái vốn trong quỹ đầu tiên vào năm 2007 khi thị trường đang trong tình trạng bong bóng.

Tuy nhiên đến tháng 12/2008, Mekong Enterprise Fund đã thực hiện bán phần vốn của mình trong Saigon Gas, một công ty phân phối khí đốt hóa lỏng cho ông lớn dầu khí của Pháp, tập đoàn Total. Hãng này đã mua lại 100% cổ phần của Saigon Gas với mức định giá phù hợp so với thị trường. Đây là lần thoái vốn đầu tiên của Mekong Capital và cũng mở ra nhiều đợt thoái vốn tiếp theo.

Kể từ đó, Mekong đã hoàn tất nhiều đợt thoái vốn toàn phần qua nhiều cách khác nhau như bán cổ phần cho các nhà đầu tư chiến lược, bán cho các quỹ đầu tư tư nhân khác, niêm yết trên thị trường chứng khoán, bán cho các quỹ đầu tư đại chúng khác, hoặc trong một số trường hợp, bán lại cho những người sáng lập.

Để biết thông tin về các công ty chúng tôi đã thoái vốn thành công, vui lòng xem ở đây.

Mekong Capital culture

Văn hoá đặc trưng

Xem thêm