VIETNAM

Đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam

Hành trình chuyển đổi kinh tế ấn tượng

Hành trình kinh tế của Việt Nam trong ba thập kỷ qua, kể từ khi Mỹ dỡ bỏ cấm vận vào năm 1994, là một câu chuyện đầy ấn tượng. Từ một nền kinh tế phục hồi sau chiến tranh, Việt Nam đã vươn lên trở thành trung tâm sản xuất hàng đầu thế giới. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chính là yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển này, nhờ chi phí lao động cạnh tranh, các hiệp định thương mại chiến lược và sự điều chỉnh chuỗi cung ứng toàn cầu. Tính đến tháng 9/2025, bức tranh FDI tại Việt Nam tiếp tục thể hiện tăng trưởng mạnh mẽ và hội nhập sâu sắc với khu vực Đông Á, khẳng định vị thế điểm sáng kiên cường giữa bối cảnh bất ổn quốc tế.

Dòng vốn FDI mạnh mẽ

Tính đến ngày 31/12/2024, Việt Nam có 42.002 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 502,8 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện lũy kế ước khoảng 322,5 tỷ USD, chiếm 64,1% tổng vốn đăng ký. Năm 2024, Việt Nam thu hút 38,23 tỷ USD vốn FDI đăng ký qua nhiều dự án, với vốn giải ngân đạt kỷ lục 25,35 tỷ USD, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.

Đà tăng trưởng này duy trì trong năm 2025. Sáu tháng đầu năm, cam kết FDI đạt 21,51 tỷ USD, tăng 32,6% và là mức cao nhất giữa năm kể từ 2009. Đến tháng 8/2025, dòng vốn đăng ký đạt 26,1 tỷ USD (tăng 27,3%), vốn giải ngân đạt 15,4 tỷ USD (tăng 8,8%), ghi nhận hiệu suất tám tháng tốt nhất trong năm năm qua. Các chuyên gia dự báo dòng vốn FDI năm 2025 có thể đạt 35-40 tỷ USD, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP 7-8% khi vốn giải ngân tăng tốc.

Chuyển dịch sang các ngành giá trị cao

Dòng vốn FDI tại Việt Nam ngày càng tập trung vào các lĩnh vực có giá trị cao và định hướng đổi mới sáng tạo. Ngành sản xuất và chế biến chế tạo dẫn đầu, chiếm hơn 60% dòng vốn, với trọng tâm gia tăng vào các phân khúc công nghệ cao như bán dẫn, điện tử và năng lượng tái tạo, hiện chiếm 15-20% cam kết vốn. Các lĩnh vực mới nổi như bất động sản công nghiệp, dịch vụ số và năng lượng xanh cũng đang phát triển mạnh, phản ánh chiến lược chuyển hướng của Việt Nam tới tăng trưởng bền vững.

Hội nhập toàn cầu

Dòng vốn từ Đông Á, đặc biệt Singapore, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan, chiếm khoảng 70% tổng vốn FDI vào Việt Nam. Singapore dẫn đầu với gần 27% thị phần, theo sau là các quốc gia lớn khác trong khu vực. Các tập đoàn toàn cầu đã gắn kết chặt chẽ với nền kinh tế Việt Nam. Khoản đầu tư 23,2 tỷ USD của Samsung đã biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất chính cho điện thoại thông minh, đóng góp 54,4 tỷ USD vào kim ngạch xuất khẩu năm 2024. Tương tự, các nhà cung cấp của Apple như Foxconn tiếp tục mở rộng, sản xuất phần lớn iPad và AirPods, củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Sự hội nhập sâu rộng của Việt Nam với Đông Á, chiếm 70% FDI, thương mại và trao đổi kinh tế, tạo nền tảng vững chắc cho sự ổn định. Dù đối mặt với mức thuế quan từ Mỹ lên tới 46% vào đầu năm 2025 trước khi giảm còn 20%, dòng vốn từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc vẫn vững vàng. Các dự án lớn như tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trị giá 8 tỷ USD và siêu cảng Vĩnh Phúc trị giá 200 triệu USD minh chứng cho cam kết này.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) tiếp tục khuếch đại lợi thế, mang lại quyền tiếp cận miễn thuế vào thị trường chiếm khoảng 30% dân số toàn cầu. Năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 61,2 tỷ USD, nhấn mạnh mối quan hệ ngày càng chặt chẽ. Các doanh nghiệp trong nước như Viettel với khoản đầu tư 130 triệu USD vào logistics biên giới cũng góp phần củng cố chuỗi cung ứng, định vị Việt Nam là trung tâm trong hệ sinh thái kinh tế Đông Á.

Thách thức trong duy trì tăng trưởng bền vững

Dù có nhiều cơ hội, Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức có thể ảnh hưởng đến dòng vốn FDI. Căng thẳng thương mại, như các chính sách thay đổi từ Mỹ, tiềm ẩn rủi ro. Các nút thắt về hạ tầng như tắc nghẽn cảng biển và thiếu hụt nguồn điện đòi hỏi giải quyết khẩn cấp. Hơn nữa, với dân số vượt 100 triệu người, khoảng cách kỹ năng cần được thu hẹp để đáp ứng nhu cầu của các ngành mới nổi như trí tuệ nhân tạo và robot. Việc nâng cao kỹ năng lao động và tăng tính linh hoạt hành chính sẽ là yếu tố quyết định để duy trì đà tăng trưởng.

Con đường tới sự thịnh vượng

Quỹ đạo tăng trưởng nhờ FDI đang đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030. Thông qua việc ưu tiên các chính sách khuyến khích công nghệ xanh, đào tạo lực lượng lao động và phát triển hạ tầng số, chính phủ có thể khai thác tiềm năng to lớn hơn nữa. Đối với nhà đầu tư, Việt Nam không chỉ là lựa chọn thay thế “Trung Quốc +1” mà còn là điểm tựa chiến lược tại Đông Á, hứa hẹn lợi nhuận bền vững trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Tầm nhìn quốc gia Việt Nam

Xem thêm